Al meer dan twintig jaar is Angela Heetvelt betrokken bij de reisindustrie, en ze heeft inmiddels een indrukwekkende reeks boeken op haar naam staan, zowel als auteur als redacteur. Ze is sterk voorstander van het gebruiken van de meest actuele informatie en daarom vind je op deze website ook met name de meest recente titels. Mocht je suggesties hebben voor verbetering van de reisgidsen, gebruik dan de ‘contact’ link om dit met ons te delen. Zo werken we samen aan een betere nieuwe editie! We proberen ook zo veel mogelijk actuele informatie op deze website achter te laten dus check hier even voor je op reis gaat!
Licht- en geluidsspektakel op de Place Stanislas van Nancy
Wat voeg je nog toe als een gids zijn 7e druk krijgt? Na de pandemie betroffen de correcties helaas vooral verdwenen attracties en adresjes. Maar we zien inmiddels ook weer een opleving: de art nouveau van Nancy glanst als nooit tevoren. Wijndorpen lokken weer grote aantallen vinofielen en recreatieve wijnliefhebbers. Straatsburg bruist ook als de Europarlementariërs er niet zijn. En stadjes als Belfort en Besançon zijn nog altijd heerlijke plekken om te bezoeken. In het noorden blijft het oorlogsverleden levend. En wil je juist eens even helemaal niets in je vakantie? Buiten de populaire ballons zijn in de Vogezen nog volop rustige plekken te vinden.
Koop nu in de webwinkel van De Zwerver of bij je favoriete boekhandel
Na 10 succesvolle drukken gaf mijn collega Joke Radius te kennen niet meer beschikbaar zijn om te reizen in en te schrijven over Normandië en Bretagne. Op zo’n mooie bestemming kon ik niet anders dan enthousiast reageren. De verrukkelijke zwembaaien van Normandië (Cabourg …), de schitterende krijtkust met gruwelijke oorlogsgeschiedenis, de rode-rotskust en vissersdorpjes van Bretagne, de eindeloze fietspaden: al met al een gebied waar je meerdere vakanties goed kunt doorbrengen.
Inmiddels heb ik al een tweede druk afgeleverd, waarvoor ik me extra in de Normandische landingsplaatsen en de bijzondere steenformaties van Bretagne heb verdiept.
Zomer 2025 liet ik me verrassen door de bijzondere openbare fototentoonstelling die op de boulevards en in de straten van Houlgate te zien waren. Ik was zeer onder de indruk van de multimedia-opzet van de Villa du Temps Rétrouvé in Cabourg (een must voor Proust-fans maar zeker niet alleen voor hen de moeite waard). En verder waren diverse tuinen er op hun mooist en bleef het genieten van de streekkeuken. Een heerlijk gebied!
Koop nu in de webwinkel van De Zwerver, of bij je favoriete boekhandel
Na twee weken rondrijden op Jamaica had ik genoeg materiaal om boekenvol te schrijven over het land en de mensen. Maar ik concludeerde dat er geen toeristen waren die er waarschijnlijk maar iets van zouden lezen. Daarom komt er geen nieuwe reisgids; voor wie toch nieuwsgierig is volgen hier een paar feiten en sfeerschetsen.
Reggae, rasta
Wat is het belangrijkste toeristische handelsmerk van Jamaica? Inderdaad: Bob Marley – zijn huizen, zijn legacy. Maar behalve reggae hoor je ook volop ska, rocksteady, roots, dub en dance, vooral: hard, tijdens live-feesten of gewoon uit enorme muziekinstallaties die elk zichzelf respecterend dorp heeft. Als je daarbij blij wordt van een joint tref je het op Jamaica zeker. Rastakapsel mag maar hoeft niet. Profiel van de fans? Iedereen – hoewel de gemiddelde leeftijd iets hoger ligt dan meestal bij popmuziek. Komt misschien ook door King Charles III: bij hem staat Could You Be Loved van Bob Marley & the Wailers op nummer 1 van zijn playlist. Wil je meer horen over muziek op Jamaica, luister dan de Grote Podcastlas Jamaica.
Bestuur en bevolking
Nu we toch bij Charles zijn beland: sinds de onafhankelijkheid in 1962 werd uitgeroepen is Jamaica een constitutioneel koninkrijk met een parlementaire democratie en een direct gekozen minister-president. Het is dus een onafhankelijk land, wel binnen het Britse Gemenebest (Commonwealth real) en met aan het hoofd King Charles III. Al spraken we Jamaicanen die verwachten dat daar spoedig verandering in komt met het toenemende nationalistische sentiment. Er wonen iets minder dan 3 miljoen Jamaicanen op het eiland dat ongeveer een kwart van de oppervlakte van Nederland beslaat. Een even groot aantal Jamaicanen woont in het buitenland, vooral in de Verenigde Staten, Canada en het Verenigd Koninkrijk. Het Engels is de officiële taal van Jamaica; de meeste inwoners spreken het Jamaicaanse Patois, wat een mengeling is van vooral Afrikaanse en Europese talen. Een aparte bevolkingsgroep op Jamaica vormen de Marrons, in het uiterste oosten; het zijn afstammelingen van de eerste tot slaaf gemaakten die in de 17e eeuw naar de bergen en grotten vluchtten en met hulp van inheemse Taino en Arawak voor de (Britse) kolonisten onoverwinnelijk bleken. Ze hebben sindsdien soevereiniteit. De meeste toeristen vliegen naar Montego Bay aan de noordkust, na hoofdstad Kingston de grootste stad van Jamaica; reistijd tussen deze steden bedraagt al gauw 4 uur (215 km).
Blue Mountains
De Blue Mountains zijn een schitterend maar nog steeds niet gemakkelijk doordringbaar gebied. Met toppen tot 2300 meter is het een imposante bergketen en het vrij hoge neerslagcijfer zorgt voor veel groen. Ultieme beleving is de zonsopgang op Blue Mountain Peak, maar de kans dat die in de wolken verloren gaat is groot. Erg leuk – vonden wij – is een wandeling met gids door de jungle en langs koffie- en bananenplantages, met tot besluit een duik in een snelstromende rivier. Je kunt er ook een koffieplantage bezoeken, Blue Mountain koffie is echt van topkwaliteit – maar je kunt die ook elders op het eiland kopen.
Naar Blue Mountains Wilderness Retreat
Als je echt even wilt ontkoppelen raden we de Blue Mountain Wilderness Retreat aan, heel basic, midden in de jungle, circa 20 minuten lopen vanuit het bergdorp Bangor Ridge. Georganiseerde excursies gaan vooral vanuit Kingston naar de zuidelijke Blue Mountains. Er rijden veel taxi’s (kilometerprijs 500 JMD), veel goedkoper zijn de taxibusjes. Wij waren maar wat blij met onze huurauto maar raden zelf rijden alleen aan als je niet terugschrikt van zeer slechte wegen en links rijden. Rijd defensief, wees voorbereid op onverwachte inhaalmanoeuvres van medeweggebruikers en verrassende verkeersaanwijzingen: wij negeerden een wegwerker met een rood bosje bloemen – waar hij bij gebrek aan een stopbord mee zwaaide …
Zoet en zout water
Snorkelen kan heel goed aan de noordwestkant; echt prachtig is het onderwaterlandschap bij Xtabi on the Cliffs en bij Rockhouse, allebei in West End Negril. Een attractie vormen daar ook de grotten langs de kust, maar voor de onderwaterfauna voegen die niet veel toe. Accommodaties van West End hebben bijna allemaal hun eigen trapje direct de zee in – of je springt van de vulkanische klippen. Ook kun je een snorkelexcursie boeken die je verder de zee op brengt. Met jonge kinderen is het begrijpelijk om te kiezen voor een afgebakend zandstrand met ondiep zeezwemwater; de resorts aan Negrils Seven Mile Beach – die niet veel langer is dan drie mijl – lenen zich daarvoor goed.
West End
Voor veel toeristen blijkt een catamarantrip naar Rick’s Café een hoogtepunt. Een botenparade vertrekt vroeg in de middag van resorts aan de Seven Mile Beach naar dit drukstbezochte café-restaurant van het eiland. In de loop van de middag barst dat uit zijn voegen met een feestende menigte. Meestal varen de boten ruim voor zonsondergang weer terug maar dat drukt de pret doorgaans niet. Rick’s Café vormt ook een inspiratiebron voor wie een serieuze sleeve tattoo overweegt.
Elke aanbieder van excursies heeft trips naar watervallen in het pakket. Het beroemdst zijn de YS-Falls en de Dunn’s River Falls. Wij kozen voor de Benta River Falls. Het protocol is overal hetzelfde: je loopt en zwemt met een begeleider door de stroomversnellingen en poeltjes, soms klim je naar een hoger deel. Je gids zorgt voor wat entertainment. Vrijwel overal bedraagt de entree 25 dollar p.p. In de omgeving van Mandeville zijn ook wat verstopte watervallen … zo vonden wij de St. Toolis River Falls die nog niet werden geëxploiteerd.
St. Toolis River Falls, insider tip …
Bij Black River kun je een excursie maken door de mangrove en vrijwel zeker krokodillen zien. Wonderlijk fenomeen in de wetlands: door moerasgassen ontstaan geregeld branden, die doorgaans vanzelf weer doven. Je ziet dit verschijnsel ook in het achterland van toeristengebied Negril.
Black River
Aan weerszijden van Port Antonio vind je tal van schitterende azuur- en groenblauwe baaien, zoals de fameuze Blue Lagoon. Voor een romantisch tochtje kun je instappen in een eenvoudige pirogue of op een bamboe raft met punteraar. Aan de oostkust is de zee op de meeste plekken te woest voor zwemmers, een van de oostelijkste geschikte baaien is Winnifred Beach.
Culinair
Locals beweren dat de vulkanische bodem voor het voedsel zorgt dat de Jamaicaan zo sterk maakt. Van plaatselijke bodem zagen wij allerlei variaties zoete aardappel, 50 soorten bananen, kokos. Wat je vooral kunt verwachten is jerk chicken – in een pimentmengsel geroosterde/gerookte kip – met rijst en bonen, komt in variaties met rund-, varkens of geitenvlees. Ook curry’s worden veel gegeten. In lokale tentjes is het visaanbod meestal een gestoofde witvis. Als het er is: probeer een (vegetarische) pasta met ackee, een vlezige fruitsoort die ook in het ontbijt met zoute vis wordt gegeten. Voor een uitgebreid assortiment verse vis en schaaldieren hebben de luxere restaurants het meeste aanbod. Bij uitstek aan de zuidoostkust, bij Treasure Beach, kun je de vissers met hun waren het strand op zien lopen en direct serveren in kleine restaurantjes: de toppers zijn daar kreeft, krab en garnalen.
Lobster Pot Restaurant, Calabash Bay
Rum
De Britten plantten in de 17e eeuw suikerriet aan; niet alleen was suiker een waardevol product, bijproducten van het suikerriet konden worden gedistilleerd tot rum. Dat was en is uitstekende handelswaar … Het werd destijds internationaal zelfs als betaalmiddel geaccepteerd. Zeer gerenommeerde bedrijven zijn Appelton, Hampden en Worthy Park, die een volle rum produceren. De bruine rum is wat steviger van smaak en heeft op eikenhout gerijpt, de witte rum wordt het meeste in cocktails gebruikt.
Sport
Naast muziekcoryfeeën zijn sporters hier echte BJ-nen. Sinds de deelname aan de Olympische Zomerspelen (vanaf 1948) wist het land 93 medailles te behalen, waarvan 92 in de atletiek. Usain Bolt heeft daarvan 8 gouden medailles op zijn naam staan. De afgelopen jaren blonken bij de dames Elaine Thompson-Herah en Shelly-Ann Fraser-Pryce vooral uit op de WK’s. Sinds 1988 doet Jamaica met een bobsleeteam mee aan de Winterspelen, tot nu toe nog zonder resultaat.
Geld
De Jamaicaanse dollar is de locale munteenheid; je kunt ook met Amerikaanse dollars betalen, wisselgeld krijg je in Jamaicaanse dollars. Zorg voor wat cash als je onderweg iets wilt kopen bij kleine winkeltjes; in de resorts kun je overal pinnen, nog niet overal is contactloos betalen mogelijk. Het prijsniveau is vergelijkbaar met dat bij ons – verwacht geen goedkope vakantie.
Allergieën vormen de enige reden om niet naar Jamaica te gaan: voor wietgeur, voor de kleurencombinatie groen-geel-zwart-rood, voor harde muziek. Maar met wat moeite kun je ook daar aan ontkomen.
Voor de 7e druk van de gids Elzas, Vogezen en Jura heb ik extra reistijd en aandacht besteed aan de Vogezen, hoewel dat typisch een streek is waar mensen meestal zonder reisgids op pad gaan – naar hun eigen vakantiehuis of een plek in de natuur om te ontstressen en juist weinig te ondernemen. Mijn Vogezentip van 2024 is: ga net buiten de gebaande paden, naar de Moselettevallei. Vriendin Saskia die direct mijn tip opvolgde kon bevestigen dat de kersvers ontdekte geiten(wol)boerderij Le Ferme sous les Hier bij Cornimont ten zuiden van Gérardmer inderdaad een fijne wandelbases is: heel kleinschalig met fijne kamers en gemeenschappelijke ruimtes en je kunt er voor heerlijke dagschotels aanschuiven. Niet verbaasd zijn als je fraaie uitzicht ook eind april nog plots schuilgaat achter een witte sneeuwdeken … Je hoeft meestal de Col de la Schlucht maar af te rijden om in het Rijndal bij Colmar weer op te warmen. Dit – en veel andere tips op het gebied van cultuur en natuur – vind je in de nieuwe druk:
Colmar
Koop nu in de webwinkel van De Zwerver of bij je favoriete boekhandel
De roem van Californische wijnen is onbetwist. Maar de prijzen zijn gemiddeld onmiskenbaar hoog, terwijl naar mijn smaak duurder zeker niet altijd lekkerder is … In Europa lijkt vrijwel alleen maar aandacht te zijn voor de wijngebieden van Napa en Sonoma Valley, die ten noorden van San Francisco liggen, en verder zuidwaarts de kleinschaliger wijnbouw van Carmel Valley. Daar vind je zeker de meest prestigieuze wijnhuizen van Californië. De prijzen beginnen daar bij die van een Châteauneuf-du-Pape … Voor proeverijen betaal je daar gemiddeld ook de prijs van een fles. Het meest exclusieve wijnhuis dat ik ooit heb gezien, met de uitstraling van een Perzisch paleis, is Darioush (proeverij, met een kleine appetizer, vanaf $120 p.p.). De gemiddelde verkoopprijs van een fles wijn uit Napa Valley bedroeg in 2023 iets meer dan $100. Ten westen van Napa/Sonoma ligt het wijngebied van Russian Valley, waar veel huizen minder naam hebben en tevens een stuk laagdrempeliger te bezoeken zijn.
Veel minder bekend zijn de (rode) wijnregio’s van San Luis Obispo en Paso Robles, terwijl alleen Paso Robles al ruim 250 wijndomeinen telt. Ik heb er een paar van bezocht en vond de Steinbeck Vineyards een leuk adres met goede wijn, proeverij $20 per persoon; aan dezelfde weg liggen veel meer wijnhuizen. Nog wat verder zuidwaarts beginnen de wijngaarden van Santa Ynez/Santa Barbara.
In de Carmel Valley is Folktale Winery & Vineyard mijn favoriet, ook al omdat het er vaak gezellig is met livemuziek en je er prima iets bij kunt eten zonder dat je er een vermogen betaalt. Zowel in Carmel als in Monterey zitten ook leuke kleine wijnbarretjes. Carmel Valley sluit in het oosten min of meer aan op de enorm uitgestrekte wijngaarden aan weerszijden van Highway 101. Dit hele wijngebied heet Monterey (de plaats zelf ligt daar ten westen van, aan de kust). Hier vind je bij uitstek de betaalbare wijnen – eigenlijk komt alle wijn waarvoor je in supermarkten en liquor stores minder dan $10 betaalt (ja, dat kan ….) uit deze regio. Al ruim 90 jaar geleden begonnen de broers Ernest en Julio Gallo in Modesto aan hun befaamde wijnimperium, dat wijn voor veel liefhebbers toegankelijk maakte. Ook in de goedkope categorie vallen bijvoorbeeld Cupcake (Livermore) of Bay Moon (Manteca). Zijn dat dan slechte wijnen? Ik vind van niet maar het beste oordeel vel je uiteraard zelf:)
Wijnregio’s Californië
Te koop in de webwinkel van de Zwerver of bij je favoriete boekhandel.
Auteur: Angela Heetvelt Publicatiedatum: januari 2024 Uitgeverij: Gottmer-Dominicus ISBN: 978-90-2577-913-9
Het reizen zelf is er zeker zo belangrijk als het doel
Mijn 3e gids Ontdek Japan is niet alleen een grondige herziening maar tevens in een nieuwe opmaak uitgebracht, hopelijk ook voor de lezer nog overzichtelijker dan de vorige edities. Het dunnere papier maakt de gids lichter, terwijl hij 30 pagina’s meer bevat dan de vorige druk. Beleven en ervaren zijn sleutelwoorden. De verwachtingen van Japan-reizigers zijn hooggespannen. Vooral door tv-programma’s als Reizen Waes en Tokidoki wordt de excentriciteit extra aangedikt – hoewel die in het gewone leven al verrassend genoeg is. Schoonheid is heel belangrijk, toch moet je daar soms wel even naar zoeken.
Natuurlijk zet je tempelbezoeken op je lijstje; ontdek de grote verschillen tussen die van boeddhisten of shinto, die van de rijstgoden (inari) met hun beschermvossen, tempels in de steden en in de bergen. Tuinen en theecultuur, de prentkunst, mythes en feiten over samoerai en shoguns. En als je de natuur in wilt, vind je er verrassende vulkaanlandschappen, tot kunstenaarsparadijs omgetoverde eilanden en bossen in de fraaiste (najaarskleuren).
Vanaf nu verkrijgbaar via de webwinkel van ANWB of De Zwerver, of bij je favoriete boekhandel:
Een nieuwe editie van de gids Californië, Arizona, Utah en Nevada kwam begin 2024 uit. Daarin is nu ook aandacht voor de 17 mijl lange Crosstown Trail door San Francisco, onder meer langs de mozaïektrappen in de Golden Gate Heights. Maar je vindt er ook een update van de muurschilderingen in de wijk Mission. En voor wie vooral de natuur in wil: weg van de beroemde nationale parken zijn er ook volop minder drukbezochte maar ook spectaculaire natuurgebieden.
Terwijl de 2024-gids gedrukt werd, ging ik alvast voor de volgende editie op zoek naar mogelijkheden voor deze staten als winterbestemming – en die zijn er voldoende! Het meest voor de hand liggend is natuurlijk om naar Zuid-Californië, Arizona of Nevada te rijden. Maar bedenk dat woestijnen in de winter ’s nachts fors afkoelen! Inmiddels heb ik er een vaste routine van gemaakt: winter in het zuidwesten; voor Kerst 2025 staat de omgeving van Bisbee in het zuidoosten van Arizona op het programma – wordt vervolgd.
Carson Pass bij Silver Lake, Californië
Vanaf nu verkrijgbaar:
Te koop in de webwinkel van de Zwerver of bij je favoriete boekhandel.
Auteur: Angela Heetvelt Publicatiedatum: januari 2024 Uitgeverij: Gottmer-Dominicus ISBN: 978-90-2577-913-9
Toegankelijker kan de Amazone niet zijn dan in Suriname. Je vliegt rechtstreeks naar Paramaribo en op 10 minuten van het vliegveld kun je al je eerste jungle-ervaring beleven. Maar natuurlijk ga je ook De Rivier op en Het Bos in. Het liefst in maart-april, als de bomen volop bloemen en vruchten dragen en er volop vogels in de zoutpannen zijn. Lees ook mijn Reisverhalen.
Jaren geleden al maakte ik een ANWB-gids Zuid-Engeland. Later volgde Midden- en Noord-Engeland. Inmiddels heeft de uitgever naar aanleiding van lezersonderzoek besloten tot een landengids. Dan word je als schrijver aangesproken op je talent voor schrappen en weglaten … Toch ben ik echt trots op deze nieuwe gids. Ik heb de aanbevelingen voor logeeradressen en restaurants tot alleen mijn echte favorieten beperkt – bovendien kunnen jullie, lezers, die doorgaans heel goed zelf vinden. Zo kon ik toch voldoende ruimte houden voor een groot aantal landhuizen: stuk voor stuk indrukwekkend door hun architectuur, kunstverzameling en niet in de laatste plaats hun verhalen. Zoals Sledmere ten noordoosten van York, waar de landheer eerst zijn toetje wenste te eten voordat hij zijn brandende huis verliet. Het Queen’s House in Londen-Greenwich dat James I aan zijn vrouw Anne schonk nadat hij haar onbetamelijk had uitgescholden (ze had per ongeluk zijn hond doodgeschoten). Of het leven van Belle, de vrouw met West-Indische roots, die in de 18e eeuw opgroeide in Kenwood House – hoe kwam haar portret in Scone Palace? Landheer Baillie vluchtte van Mellerstain naar Holland en voer met de prins van Oranje terug …
Britse films en series als The Crown, Victoria en Endeavour en natuurlijk nog altijd Harry Potter maken ons ook nieuwsgierig naar het echte plaatje. De sport is dan de werkelijke plek te herkennen, want in films geldt ook voor decors dat niet alles ís wat het lijkt.
En dan is er nog het enorm gevarieerde landschap: de befaamde Schotse kust en hooglanden, maar ook dichterbij hebben Norfolk en Suffolk een fotogeniek kustlandschap. Wales en het Lake District hebben heerlijke uitdagingen voor bergwandelaars. Dicht bij verstedelijkte gebieden ligt altijd wel een fijn parklandschap.
Gelukkig is Engeland gemakkelijk genoeg te bereiken om vaker terug te gaan. En ik kan uit ervaring melden dat het opladen van je elektrische auto geen enkel probleem hoeft op te leveren.
Vanaf nu verkrijgbaar bij de webwinkel van ANWB of De Zwerver, of bij je favoriete boekhandel:
Voor de editie van 2023 ben ik weer eens extra in Luik gedoken. Vooral in de volkswijk Outremeuse valt nog veel te ontdekken. Maak er een fikse stadswandeling, en loop met een lus via het Calatrava-station Luik Guillemins terug naar het centrum. Ook een aanrader tijdens de Luikse kerstmarkt – met de verrassendste glühwein die ik ooit gedronken heb. En meestal houd ik me afzijdig als mensen me vragen naar leuke logeeradressen (in hoeveel bedden kun je liggen …?), maar in de Ardennen weet ik een paar uitschieters!
Koop nu in de webwinkel van de ANWB of De Zwerver, of bij je favoriete boekhandel.
