Hoewel het aantal mensen dat daadwerkelijk Cannery Row van John Steinbeck heeft gelezen drastisch afneemt, is zijn onderwerp in Monterey weer uiterst actueel. Even opfrissen: tijdens de Grote Depressie (jaren 1930) kelderde de voordien uiterst lucratieve visserij van Monterey – een groot deel van de vangst aan zalm en sardines werd er ingeblikt in de fabrieken aan een straat die later ‘Cannery Row’ werd genoemd. In het boek van Steinbeck leven veel mensen onder de armoedegrens en een notoire groep zwervers probeert desondanks het leven op te fleuren. Er is een bioloog die er experimenten doet en de spil vormt van het liederlijke leven in het vissersdorp – dat notabene ooit de hoofdstad was van Californië.
Het boek gaat grotendeels over onderlinge verhoudingen en drinkgelagen, maar we lezen er ook over de beginfase van ecologisch bewustzijn. De hoofdpersoon van het boek is gebaseerd op een onderzoeker die daadwerkelijk in Monterey woonde en werkte, en een vriend was van de schrijver Steinbeck: Ed Ricketts.
Tientallen jaren overbevissing vormde de nekslag voor de populatie sardines en ansjovis (allebei haringachtigen) in de Monterey Bay. Daarmee verdween een belangrijke schakel in de voedselpiramide.
Maar wat zagen we in de zomer van 2024? De al decennia grote populatie zeeleeuwen op de pieren van Monterey explodeerde – de dieren namen San Carlos Beach over en in oktober van 2024 zelfs een aangrenzend park, waar ze knokten om de beste plekken op de picknicktafels. De daklozen die daar al jaren te vinden waren, moesten hun heil elders zoeken. De oorzaak werd nog even gezocht in een uitzonderlijke voortplantingsdrang van de zeeleeuwen, maar is bijgesteld: de sardines zijn terug! Door de grote populatie zeeleeuwen nam ook het aantal orka’s en witte haaien fors toe. Is dit herstel van het ecosysteem het gevolg van de jarenlange beschermingsmaatregelen in de Monterey Bay? Het zou een kroon vormen op het werk dat onder meer het Monterey Bay Aquarium Research Institute al decennia doet. Je komt er veel meer over te weten, en je ziet er het boeiende onderwaterleven van dichtbij, in het Monterey Bay Aquarium, montereybayaquarium.org, aan … Cannery Row.
Overigens heeft de visconservenindustrie nog een opleving doorgemaakt tijdens WOII, toen ingeblikte vis een belangrijke bron vormde van de voedselindustrie; eind jaren 60 was het geheel gedaan en sindsdien zijn de oude fabrieken voornamelijk ingenomen door horeca.
Meer tips vind je in uiteraard in mijn reisgids Californië, Nevada, Utah en Arizona.
